Onderwerpen in dit artikel:
- Inleiding
- Wat zijn antioxidanten?
- Hoe werken antioxidanten?
- Welke soorten antioxidanten zijn er allemaal?
- Welke voedingsmiddelen bevatten antioxidanten?
- Te weinig of juist te veel antioxidanten
- Het verhogen van inname van antioxidanten
- Conclusie over wat antioxidanten zijn
Inleiding
Heb je je ooit afgevraagd: Wat zijn antioxidanten? In dit artikel zullen wij je het antwoord geven op die vraag. Antioxidanten worden vaak aangeprezen; van voedingssupplementen tot beautyproducten. Antioxidanten lijken onmisbaar te zijn voor een goede gezondheid. Maar hoe werken antioxidanten en wat doen ze precies? En welke soorten antioxidanten zijn er allemaal? Om te begrijpen wat antioxidanten zijn en waarom ze zo belangrijk zijn voor onze gezondheid, zullen we dieper ingaan op al deze vragen. Lees dus verder om te weten te komen wat antioxidanten zijn.
Wat zijn antioxidanten?
Laten we beginnen met de basis. Simpel gezegd zijn antioxidanten moleculen in ons lichaam die helpen schade door vrije radicalen te voorkomen. Maar wat betekent dit nu eigenlijk?
Het woord ‘antioxidant’ is eigenlijk een samenstelling uit 2 verschillende woorden: ‘anti’ en ‘oxidant’. ‘Anti’ is een voorvoegsel dat ‘tegen’ of ‘in oppositie tot’ betekent. ‘Oxidant’ heeft betrekking op oxidatieve stoffen die een proces genaamd ‘oxidatie’ veroorzaken. Je kent misschien wel de term ‘ijzeroxide’, wat eigenlijk gewoon roest is.
Bescherming tegen 'vijanden'
Om je uit te leggen wat antioxidanten precies zijn, zullen we proberen om het simpel te houden. Antioxidanten zijn eigenlijk een soort kleine soldaten in ons lichaam. Hun taak is om ons lichaam te beschermen tegen vijanden. Deze vijanden zijn schadelijke deeltjes. Deze deeltjes noemen we ‘vrije radicalen’. Vrije radicalen zijn onstabiele moleculen die je lichaamscellen kunnen beschadigen. Ze worden geproduceerd tijdens normale lichaamsprocessen zoals ademen, maar ook door externe factoren zoals blootstelling aan zonlicht, roken, alcohol, luchtvervuiling, ‘ultra-processed food’ en een ongezond dieet.
Hoewel vrije radicalen een natuurlijk onderdeel zijn van ons lichaam, kunnen ze problemen veroorzaken als het er teveel worden. Als er teveel vrije radicalen in je lichaam aanwezig zijn, kan dit ‘oxidatieve stress’ tot gevolg hebben. Oxidatieve stress kan schade aan onze lichaamscellen veroorzaken en kan leiden tot verschillende, vervelende gezondheidsproblemen zoals hartziekten, diabetes, kanker en veroudering.
Hoe werken antioxidanten?
In principe maken antioxidanten vrije radicalen onschadelijk voordat ze schade kunnen aanrichten in je lichaam. Het is een ingewikkeld proces, op microscopisch niveau, maar het komt er eenvoudig gezegd op neer dat antioxidanten één van hun eigen elektronen afgeven aan een vrije radicaal. Hierdoor wordt deze stabiel en stopt het met het ‘stelen’ van elektronen van andere moleculen. Zelfs als antioxidanten een elektron hebben afgegeven, blijven ze hierna stabiel. Dit maakt antioxidanten speciaal en uniek en zo beschermen ze ons lichaam tegen de schadelijke effecten van vrije radicalen.
Welke soorten antioxidanten zijn er allemaal?
Er zijn veel verschillende soorten antioxidanten, en elk heeft zijn eigen specifieke manier om vrije radicalen te bestrijden. Enkele soorten antioxidanten die iedereen wel kent zijn o.a. vitamine C, vitamine E, bètacaroteen en selenium.
Vitamine C (ook wel bekend als ascorbinezuur) is één van de meest bekende antioxidanten. Het is in water oplosbaar en werkt door het neutraliseren van vrije radicalen in de waterige delen van ons lichaam, zoals het bloed en de binnenkant van cellen.
Vitamine E is een vetoplosbare antioxidant die vrije radicalen in de vetrijke delen van ons lichaam neutraliseert, zoals de celmembranen. Het beschermt ook onze huid tegen de schadelijke effecten van de zon.
Bètacaroteen is een andere bekende, krachtige antioxidant. Het lichaam kan bètacaroteen omzetten in vitamine A. Vitamine A helpt bij het behoud van een gezonde huid, een goed zicht en een sterk immuunsysteem.
Selenium is een mineraal dat werkt als een antioxidant door deel uit te maken van een enzym dat helpt bij het neutraliseren van vrije radicalen. Het klinkt misschien wat ingewikkeld, maar het betekent dat het een belangrijke rol speelt bij het ondersteunen van je immuunsysteem.
Er zijn nog veel andere soorten antioxidanten, elk met hun eigen unieke voordelen voor de gezondheid. Daarom is het ook zo belangrijk dat je varieert in je voedsel. Zo krijg je zoveel mogelijk verschillende antioxidanten binnen, die op hun beurt allemaal weer hun eigen taak hebben in je lichaam.
Welke voedingsmiddelen bevatten antioxidanten?
Gelukkig zijn er veel voedingsmiddelen die rijk zijn aan verschillende antioxidanten. Fruit en groenten zijn bijzonder goede bronnen. Bessen, zoals bosbessen, aardbeien en frambozen, zitten vol antioxidanten, net als donkergroene bladgroenten zoals spinazie en boerenkool.
Andere voedingsmiddelen die rijk zijn aan antioxidanten zijn noten en zaden, volkoren granen, vis en schaaldieren, en sommige soorten vlees. Thee en koffie bevatten ook antioxidanten. En het klinkt misschien gek, maar ook in pure chocolade en rode wijn komen belangrijke antioxidanten voor.
Voor de volledigheid hebben we een overzicht gemaakt van alle antioxidanten en in welke voedingsstoffen deze antioxidanten voorkomen:
- Alfaliponzuur - Spinazie, broccoli, tomaten
- Anthocyanen - Blauwe bessen, aardbeien, bramen, pruimen
- Astaxanthine - Zalm, garnalen, krab
- Bètacaroteen - Wortelen, zoete aardappelen, spinazie
- Catechinen - Groene thee, zwarte thee, chocolade
- Co-enzym Q10 - Vlees, gevogelte, vette vis
- Curcumine - Kurkuma
- Epicatechine - Donkere chocolade, groene thee
- Ellaginezuur - Frambozen, aardbeien, walnoten
- Ferulinezuur - Mais, tarwe, rijst
- Flavonoïden - Citrusvruchten, uien, groene thee, rode wijn, chocolade
- Glutathion - Avocado's, spinazie, asperges
- Luteïne - Boerenkool, spinazie, broccoli
- Lycopeen - Tomaten, watermeloen, roze grapefruit
- Manganese superoxide dismutase - Diverse groenten en fruit
- Melatonine - Kersen, noten, granen, vlees, vis
- Proanthocyanidinen - Appels, bessen, cacao, rode wijn
- Quercetine - Uien, appels, druiven, bessen, broccoli
- Resveratrol - Rode wijn, pinda's, bessen, druiven
- Selenium - Paranoten, zeevruchten, volkoren brood
- Theanines - Groene thee, zwarte thee
- Tocotriënolen - Palmolie, rijstzemelenolie, gerstoilie, tarwekiemenolie
- Vitamine A - Lever, zoete aardappelen, wortelen, donkere bladgroenten
- Vitamine C - Citrusvruchten, kiwi's, aardbeien, paprika's
- Vitamine E - Noten en zaden, spinazie, broccoli
- Zink - Rood vlees, schaaldieren, noten, zaden, volkoren granen
Te weinig of juist te veel antioxidanten
Het is mogelijk dat je te weinig of juist te veel antioxidanten binnenkrijgt uit je eten en drinken. Het is echter belangrijk om hierin een goed evenwicht te vinden. Antioxidanten zijn natuurlijk goed voor je gezondheid, maar ‘meer’ betekent niet automatisch ‘beter’. Als je teveel antioxidanten binnenkrijgt, kunnen deze reageren met andere processen en stoffen in je lichaam, waardoor deze verhoudingen uit balans raken. Dit kan zelfs lichamelijke schade tot gevolg hebben.
Als je te weinig antioxidanten binnenkrijgt is dit uiteraard ook niet goed voor je gezondheid. Een tekort aan antioxidanten kan leiden tot oxidatieve stress, waarbij vrije radicalen schade kunnen aanrichten aan onze cellen.
Het is dus erg belangrijk om een gebalanceerd dieet te eten dat rijk is aan verschillende soorten antioxidanten. Door een verscheidenheid aan fruit, groenten, volkoren granen, noten, zaden, en mager vlees en vis te eten, kun je ervoor zorgen dat je lichaam de juiste antioxidanten krijgt die het nodig heeft, in de juiste hoeveelheden.
Het verhogen van inname of effectiviteit van antioxidanten
Het kan natuurlijk (om verschillende redenen) zo zijn dat je te weinig antioxidanten binnenkrijgt. Je kunt hier dan zelf verandering in aanbrengen door ervoor te zorgen dat je de inname van antioxidanten verhoogt.
Antioxidantrijke voeding
Zo kun je meer antioxidant-rijke voedingsmiddelen eten en drinken of bepaalde antioxidanten tegelijk eten met vette voedingsmiddelen. Hierdoor worden ze beter opgenomen door je lichaam. Een goed voorbeeld hiervan is vitamine E.
Betere balans
Je kunt er ook voor zorgen dat de balans tussen vrije radicalen en antioxidanten beter wordt. Je zou dan de inname van bewerkte voedingsmiddelen, suikers, verzadigde- en transvetten kunnen beperken. Deze stoffen zorgen namelijk voor meer vrije radicalen in je lichaam.
Voedingssupplementen
Ook is het een optie om antioxidanten aan te vullen met speciale voedingssupplementen. Wanneer je dit doet, kies dan wel voor wateroplosbare supplementen met micellentechnologie. Er is namelijk uit wetenschappelijk onderzoek gebleken dat ‘gewone’ supplementen, zoals poeders, pillen en capsules niet dezelfde gezondheidsvoordelen kunnen bieden als het eten van antioxidant-rijke voedingsmiddelen. Door de extreem hoge lichaamsopname van supplementen met micellentechnologie en de moleculaire vorm van deze bijzondere supplementen, zijn ze het beste alternatief om eventuele tekorten aan te vullen.
Conclusie over wat antioxidanten zijn
Dus, wat zijn antioxidanten? Het zijn krachtige moleculen die ons lichaam beschermen tegen de schadelijke effecten van vrije radicalen. Er zijn veel verschillende soorten antioxidanten en iedere antioxidant heeft zijn eigen unieke voordelen. Het eten van een dieet dat rijk is aan antioxidant-rijke voedingsmiddelen kan je helpen om je lichaam gezond te houden en ziekten te voorkomen.
Te veel of te weinig antioxidanten in je lichaam kan allebei problemen veroorzaken. Probeer hier dus een goede balans in te vinden. Eet een gezond en gevarieerd dieet en laat de antioxidanten verder zelf hun werk doen in je lichaam.
Hopelijk begrijp je nu een beetje beter wat antioxidanten zijn en waarom ze zo belangrijk zijn voor je gezondheid.
Wil je meer te weten komen over wat antioxidanten zijn? Bekijk dan eens de volgende handige links:
