Onderwerpen in dit artikel:
- Inleiding
- Wat is cholesterol?
- Het belang van cholesterolregulatie
- Wat zijn de risicofactoren voor een hoog cholesterol?
- Symptomen en diagnose van hoog cholesterol
- Waarom zou je je cholesterol willen verlagen?
- Manieren om je cholesterol te verlagen
- Het belang van regelmatige controle van cholesterol
- Conclusie over cholesterol verlagen
Inleiding
Cholesterol is typisch een term waar bijna iedereen wel van heeft gehoord, maar waarvan de meeste mensen niet precies weten wat het is. We weten dat het belangrijk is voor je gezondheid, maar wat is cholesterol precies en waarom is het belangrijk om je cholesterolgehalte onder controle te houden? In dit handige artikel bespreken we hoe je je cholesterol kunt verlagen en waarom je dit zou willen.
Wat is cholesterol?
Het bestaan van cholesterol werd pas in de vroege 18e eeuw ontdekt door François Poulletier de la Salle, een Franse scheikundige. Hij isoleerde cholesterol in een vaste vorm uit galstenen in 1769. Het woord 'cholesterol' is samengesteld uit delen van verschillende Griekse woorden. 'Chole' betekent ‘gal’ en 'stereos' betekent ‘vast’. Samen geven ze het idee van een vaste stof die in de gal wordt aangetroffen. Het einde van het woord, ‘-ol’, wordt vaak gebruikt voor stoffen die behoren tot de groep van alcoholen. Cholesterol is een soort alcohol die bekend staat als een sterol, wat een speciaal soort molecuul is die ook behoort tot de steroïden.
In 1815 werd cholesterol voor het eerst geïdentificeerd in het menselijk bloed door de Franse arts Michel Eugène Chevreul, die het de naam ‘cholesterine’ gaf. Het was echter pas in de jaren 1900 dat wetenschappers de verbanden begonnen te leggen tussen cholesterol en hart- en vaatziekten. In 1913 publiceerden de Russische wetenschappers Nikolai Anitschkow en S.S. Chalatow een onderzoek waarin ze konijnen voedden met een dieet hoog in cholesterol. Ze ontdekten dat dit leidde tot diverse hartziekten. Sinds die tijd hebben talloze studies het verband tussen hoog cholesterol en hart- en vaatziekten bevestigd.
Cholesterol wordt gevonden in alle lichaamscellen en speelt een belangrijke rol bij verschillende lichaamsfuncties. Zo helpt cholesterol bij de productie van celmembranen, vitamine D, galzuren en bepaalde (steroïde) hormonen.
Er zijn drie hoofdsoorten cholesterol:
- LDL (low-density lipoprotein)
- HDL (high-density lipoprotein)
- Triglyceriden
LDL wordt vaak ‘slecht’ cholesterol genoemd. Als je hier te veel van in je lichaam hebt, kan dit leiden tot hart- en vaatziekten. HDL wordt ‘goed’ cholesterol genoemd, omdat het helpt om cholesterol uit je lichaam te verwijderen.
Het belang van cholesterolregulatie
Waarschijnlijk wist je dit al, maar cholesterol speelt een erg grote rol in je algehele gezondheid. Vooral met betrekking tot je hart en bloedvaten is cholesterol een belangrijke factor. Een teveel aan ‘slecht’ cholesterol (LDL) kan zich ophopen in je bloedvaten. Dit kan gevaarlijk zijn en leiden tot aandoeningen zoals hartziekten en beroertes. Cholesterol heeft ook een belangrijke rol in andere aandoeningen zoals suikerziekte, een hoge bloeddruk en leverziekten.
Er zijn verschillende factoren die kunnen leiden tot een hoog cholesterolgehalte. Denk hierbij aan je lichaamsbouw (genen), wat je eet en drinkt, je leefstijl, gewicht, leeftijd en geslacht. Het is belangrijk om een (te) hoog cholesterol te voorkomen. Toch blijven de symptomen van een te hoog cholesterol in het begin vaak onopgemerkt, totdat er ergere klachten ontstaan. Het gebeurt vaak dat een te hoog cholesterol ‘per ongeluk’ wordt ontdekt tijdens een routinecontrole bij de huisarts of in het ziekenhuis. Het is dus belangrijk om zelf af en toe je cholesterolgehalte te laten controleren om problemen te voorkomen.
Wat zijn de risicofactoren voor een hoog cholesterol?
Er zijn verschillende risicofactoren die je cholesterolgehalte negatief kunnen beïnvloeden. Je genen en je leeftijd zijn hier voorbeelden van. Deze kun je helaas zelf niet controleren of beïnvloeden. Dat is echter wel het geval met de risicofactoren die te maken hebben met je leefstijl, zoals bijvoorbeeld een slecht dieet (veel verzadigde- en transvetten), weinig of geen lichaamsbeweging, overgewicht, alcoholconsumptie, drugsgebruik en roken. Deze factoren kunnen allemaal je cholesterol verhogen. Wist je trouwens dat mannen een hoger risico hebben op een hoog cholesterol dan vrouwen? Na de overgang/menopauze neemt dit risico voor vrouwen echter ook toe.
Symptomen en diagnose van hoog cholesterol
Zoals we eerder bespraken, wordt een (te) hoog cholesterolgehalte vaak niet opgemerkt, omdat het niet direct klachten geeft. Daarom wordt een hoog cholesterol vaak de ‘stille ziekte’ genoemd. Toch zijn er in zeldzame gevallen merkbare symptomen mogelijk, zoals xanthomas (vettige, wasachtige huidafzettingen die meestal worden aangetroffen op de oogleden, gewrichten, handen, voeten en billen) en xanthelasma (gele, vettige bultjes die meestal rond de ogen verschijnen).
Om de status van je cholesterol zeker te weten, zal dit moeten worden onderzocht met behulp van een bloedtest. Het is belangrijk om dit regelmatig te doen. Als je een hoog risico hebt, bijvoorbeeld door familiegeschiedenis, is het raadzaam om je cholesterolgehalte zelfs al op jongere leeftijd te laten controleren.
Waarom zou je je cholesterol willen verlagen?
Te veel cholesterol in je bloed kan leiden tot de opbouw van plaque in je bloedvaten. Hierdoor heb je een verhoogd risico op hartaandoeningen en beroertes. Het verlagen van je cholesterolgehalte is dus belangrijk voor je algemene gezondheid en welzijn. Daarnaast kan een lager cholesterolgehalte je levensverwachting verlengen. Het verbetert de bloedsomloop en vermindert de kans op allerlei andere gezondheidsproblemen. Ben je al bekend met gezondheidsklachten of diabetes? Dan is het verlagen van je cholesterol nog gunstiger! Dit geldt ook voor oudere mensen, voor zowel mannen als vrouwen.
Manieren om je cholesterol te verlagen
Het kan zo zijn dat je jouw cholesterol wil verlagen. Dit kan gelukkig vaak bereikt worden door aanpassingen te doen aan je dieet en leefstijl. Hier zijn enkele van de meest effectieve manieren om je cholesterol te verlagen:
Aanpassingen in het dieet
Het is makkelijk om zelf te kiezen wat je wel (of juist niet!) eet. Wat je eet heeft een grote invloed op je cholesterolniveau. Door bewust te kiezen voor voedingsmiddelen die je cholesterol kunnen helpen verlagen (en voedingsmiddelen die je cholesterol kunnen verhogen te vermijden), kun je zelf al een groot verschil maken voor een gezonder cholesterolniveau.
Voedingsmiddelen die cholesterol verlagen
Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vezels en omega-3-vetzuren kunnen een gunstig effect hebben op je cholesterol. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld kiezen uit vette vissoorten zoals zalm en makreel, noten en zaden, en vezelrijke groenten en fruit. Ook volkorenproducten zoals bruine rijst, haver en volkorenbrood kunnen bijdragen aan lagere cholesterolniveaus.
Voedingsmiddelen om te vermijden
Er zijn ook voedingsmiddelen die je cholesterolniveau kunnen verhogen en welke je dus beter kunt vermijden. Denk hierbij aan gefrituurde gerechten, koekjes, sommige vleeswaren, fastfood, teveel eidooiers, orgaanvlees, garnalen en bewerkte voedselproducten.
Wateroplosbare voedingssupplementen voor je cholesterol
In aanvulling op een gezond dieet, kunnen bepaalde voedingssupplementen helpen bij het verlagen van cholesterol. Nieuwe ontwikkelingen, zoals micellentechnologie, hebben de effectiviteit van deze supplementen verbeterd door het lichaam te helpen ze veel beter op te nemen. Bijvoorbeeld: Wateroplosbare omega 3-6-9 supplementen kunnen bijdragen aan het verlagen van cholesterol. Dit geldt ook voor wateroplosbare kurkuma, dat curcumine (een krachtige natuurlijke ontstekingsremmer) bevat. Zo kun je je cholesterol verlagen met wateroplosbare supplementen.
Regelmatige lichamelijke activiteit voor verlaging van cholesterol
Erg belangrijk wanneer je cholesterol wilt verlagen, is lichaamsbeweging. Door regelmatig te bewegen of te sporten, kun je je goede HDL-cholesterol verhogen en je slechte LDL-cholesterol verlagen.
Soorten oefeningen
Aerobics, krachttraining en intervaltraining met hoge intensiteit (HIIT) zijn voorbeelden van oefeningen die kunnen bijdragen aan het verlagen van je cholesterol. Zorg ervoor dat je een vorm van beweging kiest die je leuk vindt, zodat je gemotiveerd blijft en het vol kunt houden.
Medicatie (cholesterolremmers of cholesterolverlagende medicijnen)
Soms is het niet genoeg om je leefstijl en dieet aan te passen om zo je cholesterol te verlagen en kan het nodig zijn dat je hiervoor wordt behandeld door een specialist. Deze specialist kan je speciale medicatie voorschrijven.
Soorten medicijnen
Er zijn verschillende soorten medicijnen die je cholesterol kunnen helpen verlagen, waaronder statines, fibraten, niacine, galzuurbinders, cholesterolremmers en meer. Je arts kan je adviseren welke het beste bij jouw situatie en lichaam past.
Het belang van regelmatige controle van cholesterol
We hebben het eerder in dit artikel al kort besproken, maar het is echt belangrijk om je cholesterolgehalte regelmatig te laten controleren. Zo blijf je goed op de hoogte van de status van je gezondheid en ben je er op tijd bij als je veranderingen opmerkt in je cholesterolgehalte. Hoe vaak je je cholesterol moet laten controleren is een beetje afhankelijk van je leeftijd, geslacht, leefstijl etc., maar het is sowieso verstandig om je cholesterol eens in de 5 jaar te laten controleren.
Conclusie over cholesterol verlagen
Cholesterol is een belangrijk onderdeel van je gezondheid en het is dus ook belangrijk om je cholesterolgehalte in balans te houden om je hart, bloedvaten en lichaam gezond te houden. Door bewuste keuzes te maken in je dieet, voldoende te bewegen en een gezonde leefstijl aan te houden, kun je een hoog cholesterolgehalte voorkomen of behandelen. Zorg er wel voor dat je je cholesterolgehalte regelmatig laat controleren.
Het antwoord op de vraag 'hoe kun je cholesterol verlagen' ligt in de veranderingen die we in onze dagelijkse routines aanbrengen. Een gezond, gebalanceerd dieet dat rijk is aan vezels en omega-3-vetzuren en laag in verzadigde vetten is hierbij erg belangrijk. Toevoeging van wateroplosbare voedingssupplementen met micellentechnologie, zoals vitamine C/D/E, Co-enzym Q10, Omega 369 of kurkuma kan ook nuttig zijn. In sommige gevallen kan het nodig zijn om medicatie te gebruiken om je cholesterol te verlagen. Dit moet uiteraard wel in overleg met een zorgprofessional gebeuren.
Het antwoord op de vraag 'waarom cholesterol verlagen' is net zo belangrijk. Het verlagen van cholesterol is niet alleen goed voor de gezondheid van je hart en bloedvaten, maar het verbetert ook de bloedsomloop en algemene welzijn. Ook ligt de levensverwachting hoger wanneer je een lager cholesterolgehalte hebt.
Hopelijk begrijp je nu hoe je je cholesterol kunt verlagen en waarom dit zo belangrijk is. Heb je controle over je cholesterol? Dan heb je controle over je gezondheid en welzijn. Dus, wil jij je cholesterol verlagen? Denk dan eens aan het oude gezegde: Beter voorkomen dan genezen!
Wil je meer weten over cholesterol? Bekijk dan eens deze pagina.
