Supplementen tijdens de zwangerschap kunnen erg belangrijk zijn voor de gezondheid van jou als moeder en een goede ontwikkeling en groei van jouw baby. Door veranderingen in je lichaam heb je extra voedingsstoffen nodig om jezelf en je baby te ondersteunen.
In dit artikel beantwoorden we de meest gestelde vragen over supplementen tijdens de zwangerschap, geven we gedetailleerde informatie over welke supplementen in elke fase van de zwangerschap belangrijk zijn en waar je op moet letten voor de veiligheid van jou en je baby.
Dus, ben jij op zoek naar supplementen voor tijdens de zwangerschap en wil je hier meer over te weten komen? Lees dan snel verder!
Onderwerpen in dit artikel:
- Wat is zwangerschap en waarom heb je supplementen nodig?
- Supplementen per zwangerschapsfase: Welke supplementen neem je in elk trimester?
- Supplementen vóór de zwangerschap (Preconceptieperiode)
- Supplementen tijden eerste trimester zwangerschap (0-12 weken)
- Supplementen tijdens tweede trimester zwangerschap (13-26 weken)
- Supplementen tijdens derde trimester zwangerschap (27-40 weken)
- Supplementen na de bevalling (Postpartumperiode)
- Hoe kies je de juiste supplementen tijdens zwangerschap?
- Supplementen voor specifieke diëten tijdens de zwangerschap
- Supplementen en veelvoorkomende zwangerschapskwaaltjes
- Welke voedingsstoffen hoef je niet aan te vullen tijdens zwangerschap?
- Wat gebeurt er als je te veel supplementen neemt tijdens de zwangerschap?
- Zwangerschapskalender: Ontdek welke supplementen je nodig hebt per fase
- Usercase: Welke supplementen Sabina voorgeschreven kreeg tijdens haar zwangerschap
Wat is zwangerschap en waarom heb je supplementen nodig?
Zwangerschap is de periode waarin een bevruchte eicel zich ontwikkelt tot een baby in de baarmoeder, meestal gedurende ongeveer negen maanden.
Tijdens je zwangerschap ondergaat je lichaam een grote transformatie om een nieuw leven te creëren en voeden. Dit proces vraagt om extra energie en meer specifieke voedingsstoffen, die niet altijd voldoende uit je voeding komen. Je lichaam heeft de dubbele taak om zowel jouw gezondheid als die van je baby te ondersteunen.
Voor sommige voedingsstoffen is de behoefte tijdens de zwangerschap zo groot dat je deze meestal niet volledig kunt binnenkrijgen via je dagelijkse voeding alleen. Daarom zijn supplementen voor vrouwen geen overbodige luxe, maar een belangrijke aanvulling om jou en je baby goed te ondersteunen en complicaties te voorkomen.
"Zwangere vrouwen hebben vaak niet genoeg aan alleen een gezond dieet. Foliumzuur en vitamine D zijn van groot belang, omdat tekorten kunnen leiden tot complicaties bij zowel moeder als kind. Een goede suppletie is daarom essentieel tijdens de zwangerschap." - Dr. Anne Schaafsma, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de Wageningen Universiteit
Supplementen per zwangerschapsfase: Welke supplementen neem je in elk trimester?
Zwangerschap wordt vaak opgedeeld in 5 fasen:
- Voor de zwangerschap (preconceptieperiode)
- 1e trimester (0-12 weken)
- 2e trimester (13-26 weken)
- 3e trimester (27-40 weken)
- Na de bevalling (postpartumperiode)
Elke fase van je zwangerschap kent zijn eigen specifieke behoeften. Daarom is het belangrijk om te weten welke supplementen je per trimester moet nemen. Maar ook vóór de zwangerschap en na de bevalling zijn er belangrijke voedingsstoffen waar je op moet letten.
Supplementen voor tijdens de zwangerschap:
- Foliumzuur
- Vitamine D
- IJzer
- Calcium
- Magnesium
- Omega 3
Een overzicht:
1. Supplementen vóór de zwangerschap (Preconceptieperiode)
Als je van plan bent om zwanger te worden, begin dan enkele maanden voor de bevruchting met foliumzuur voor de ontwikkeling van de hersenen en het ruggenmerg van je baby. Houd ook je vitamine D op peil en let op je gezondheid.
Overzicht:
- Doel: Goede voorbereiding op de zwangerschap.
- Supplementen: Foliumzuur / Vitamine D
- Gezondheid: Zorg voor voldoende zonlicht, een gevarieerde voeding, een goede nachtrust en voldoende beweging. Vermijd stress.
Lees meer over hoe supplementen kunnen helpen bij het verhogen van vruchtbaarheid.
2. Supplementen tijden eerste trimester zwangerschap (0-12 weken)
In het eerste trimester voorkomt foliumzuur een open ruggetje. Vitamine D en ijzer ondersteunen jouw gezondheid en die van je baby.
Overzicht:
- Doel: Ondersteuning van vroege ontwikkeling.
- Supplementen: Foliumzuur / Vitamine D / IJzer
- Gezondheid: Let op een gebalanceerd dieet en voldoende rust om vermoeidheid te voorkomen.
3. Supplementen tijdens tweede trimester zwangerschap (13-26 weken)
In het tweede trimester ondersteunt ijzer tegen bloedarmoede, terwijl calcium en magnesium helpen bij de botgroei en krampen.
Overzicht:
- Doel: Ondersteuning van snelle groei.
- Supplementen: IJzer / Calcium / Magnesium
- Gezondheid: Blijf gevarieerd eten, let op ijzerrijke voeding en zorg ervoor dat je voldoende water drinkt.
4. Supplementen tijdens derde trimester zwangerschap (27-40 weken)
In het derde trimester is DHA (Omega 3) van groot belang voor de hersenontwikkeling, en vitamine D en calcium voor sterke botten en spieren.
Overzicht:
- Doel: Voorbereiding op bevalling en laatste groeispurt.
- Supplementen: DHA (Omega 3) / Eiwitten / Vitamine D / Calcium
- Gezondheid: Zorg voor voldoende eiwitten en blijf je mineralen aanvullen.
5. Supplementen na de bevalling (Postpartumperiode)
Na de bevalling heeft je lichaam tijd nodig om te herstellen. Bij borstvoeding blijven foliumzuur, vitamine D en Omega 3 belangrijk voor jou en je baby.
Overzicht:
- Doel: Herstel en ondersteuning van borstvoeding.
- Supplementen: Foliumzuur / Vitamine D / Omega 3
- Gezondheid: Focus op herstel, eet voedingsrijke maaltijden en blijf voldoende water drinken.
Hoe kies je de juiste supplementen tijdens zwangerschap?
Als je in verwachting bent en supplementen wilt nemen, is het belangrijk om bewust te kiezen. Je lichaam heeft specifieke behoeften, maar niet alle supplementen zijn nodig.
Bij het kiezen van de juiste supplementen tijdens de zwangerschap moet je letten op de volgende 6 punten:
- Veiligheid: Niet alle supplementen zijn veilig tijdens de zwangerschap. Vermijd bijvoorbeeld hoge doses vitamine A, die schadelijk kunnen zijn voor je baby.
- Kwaliteit van supplementen: Kies supplementen van goede kwaliteit, het liefst een wateroplosbare variant voor maximale lichaamsopname en minimale bijwerkingen of een apotheek-product.
- Raadpleeg je arts: Voordat je supplementen neemt, is het belangrijk om je arts, gynaecoloog of verloskundige te raadplegen, vooral als je andere medicijnen gebruikt.
- Focus op voedingsbehoeften: Neem een supplement die je lichaam tijdens zwangerschap echt nodig heeft zoals ijzer, foliumzuur, vitamine D en Omega 3. Ga niet zomaar wat (multi)vitamines slikken.
- Vermijd onnodige toevoegingen: Lees het etiket zorgvuldig en kies supplementen zonder onnodige toevoegingen zoals kunstmatige kleurstoffen, vulstoffen, of genetisch gemodificeerde ingrediënten (GMO’s).
- Bouw tijdig af en vermijd overdosering: Neem niet te veel supplementen en bouw ze op tijd af, vooral in de laatste fase van je zwangerschap. Volg altijd de aanbevolen doseringen en het advies van je arts of verloskundige.
Lees meer over de veiligheid van supplementen tijdens de zwangerschap.
Supplementen voor specifieke diëten tijdens de zwangerschap
Afhankelijk van je dieet kunnen bepaalde voedingsstoffen tijdens de zwangerschap ontbreken, wat supplementen noodzakelijk maakt. Hieronder bespreken we verschillende diëten en welke supplementen daarbij nuttig kunnen zijn:
- Veganistisch/vegetarisch dieet: Vul aan met vitamine B12, ijzer, en omega-3 (DHA), aangezien deze vaak ontbreken in plantaardige voeding.
- Glutenvrij dieet: Zorg voor voldoende foliumzuur en B-vitamines, die normaal gesproken in verrijkte graanproducten voorkomen.
- Lactosevrij dieet: Vul calcium en vitamine D aan voor een goede botontwikkeling van moeder en baby.
- Paleo dieet: Let op calcium en foliumzuur, aangezien dit dieet zuivel en verrijkte graanproducten uitsluit.
- Keto dieet: Het beperken van koolhydraten kan een tekort aan foliumzuur en B-vitamines veroorzaken. Supplementgebruik is hier aan te raden!
- Intermittent fasting: Dit eetpatroon kan ervoor zorgen dat je niet consistent de benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt. Het is belangrijk om deze voedingsstoffen aan te vullen. Raadpleeg een arts voordat je intermittent fasting tijdens de zwangerschap voortzet, omdat regelmatige voeding van groot belang is voor de groei van je baby.
Supplementen en veelvoorkomende zwangerschapskwaaltjes
Er is veel informatie over supplementen tijdens de zwangerschap, maar weinig richt zich op zwangerschapskwaaltjes. Hoewel ze geen vervanging zijn voor een gezond dieet of medicijnen, kunnen supplementen wel helpen om klachten te verlichten en ongemak te verminderen.
Hier is een overzicht van supplementen die kunnen helpen bij veelvoorkomende zwangerschapsklachten:
- Misselijkheid: Vitamine B6 kan helpen om ochtendmisselijkheid te verminderen.
- Vermoeidheid: IJzersupplementen kunnen nuttig zijn om vermoeidheid tegen te gaan.
- Spierkrampen: Magnesium is een goed middel om vervelende krampen tijdens de zwangerschap te verlichten.
- Slechte nachtrust: Magnesium en calcium kunnen bijdragen aan een betere nachtrust en helpen bij het ontspannen van de spieren.
Welke voedingsstoffen hoef je niet aan te vullen tijdens zwangerschap?
Tijdens de zwangerschap is het niet alleen belangrijk om te weten welke supplementen je wél nodig hebt, maar ook welke je niet extra hoeft te nemen. Een multivitamine lijkt misschien handig, maar niet alle vitamines en mineralen hoeven te worden aangevuld. Als je gezond en gevarieerd eet, heb je vaak maar minimale aanvulling nodig. Hier een overzicht van voedingsstoffen die je kunt missen of waarvoor extra supplementen niet nodig zijn.
- Vitamine A (in hoge doses): Hoewel vitamine A belangrijk is voor de ontwikkeling van je baby, kan een teveel ervan schadelijk zijn. Als je een normaal dieet volgt, krijg je voldoende binnen via voeding zoals groenten en zuivel. Supplementen met vitamine A zijn meestal niet nodig, en hoge doses moeten vermeden worden.
- Calcium (bij een gebalanceerd dieet): Calcium is belangrijk voor sterke botten, maar als je regelmatig zuivel consumeert, zoals melk en kaas, heb je vaak al voldoende calcium. Supplementen zijn alleen nodig als je weinig of geen zuivel eet.
- Zink: Ondersteunt het immuunsysteem, maar een extra supplement is niet noodzakelijk als je een gevarieerd en gezond eet. Extra supplementen zijn meestal overbodig, maar wel aan te raden als je een vegetarisch of veganistisch dieet volgt en zwanger bent.
Supplementen die je meestal kunt overslaan of zelfs beter kunt vermijden tijdens zwangerschap:
- Multivitaminen (voor niet-zwangere vrouwen): Algemene multivitaminen zijn vaak niet afgestemd op de behoeften van zwangere vrouwen en kunnen te veel of te weinig van bepaalde stoffen bevatten, zoals vitamine A.
- Biotine: Hoewel biotine belangrijk is voor gezonde huid, haar en nagels, komt een tekort zelden voor. Supplementen zijn meestal niet nodig tenzij er sprake is van een specifiek tekort tijdens de zwangerschap.
- Vitamine E: Hoewel vitamine E een krachtige antioxidant is en bijdraagt aan de bescherming van cellen, is een tekort aan vitamine E zeldzaam. Extra vitamine E-supplementen tijdens de zwangerschap worden daarom meestal niet aanbevolen, tenzij er een specifiek tekort is vastgesteld.
- Kruiden- en plantaardige supplementen: Kruiden zoals kurkuma, gember, en andere plantaardige supplementen worden vaak als gezond beschouwd, maar in hoge doses kunnen ze tijdens de zwangerschap risico's met zich meebrengen. Je kunt deze supplementen tijdens zwangerschap dan ook beter vermijden.
Wat gebeurt er als je te veel supplementen neemt tijdens de zwangerschap?
Het is belangrijk om voldoende supplementen te nemen tijdens de zwangerschap, maar te veel kan schadelijk zijn voor zowel jou als je baby. Hier een kort overzicht van de risico's van overdosering:
- Vitamine A: Te veel kan geboorteafwijkingen veroorzaken, vooral in de vroege stadia van de zwangerschap. Vermijd hoge doseringen.
- IJzer: Een overschot kan maagklachten veroorzaken en de organen van je baby belasten. Alleen innemen op advies van je arts.
- Foliumzuur: Hoewel het onmisbaar is, kan een teveel leiden tot verstoring van andere vitamines zoals B12.
- Vitamine D: Te veel kan de botontwikkeling van je baby verstoren en nierproblemen veroorzaken.
- Omega-3 (DHA): Een overmatige inname kan de bloedstolling beïnvloeden en immuunproblemen veroorzaken.
Advies: Volg altijd de aanbevolen doseringen en raadpleeg je arts voordat je supplementen neemt om overdosering te voorkomen.
Zwangerschapskalender: Ontdek welke supplementen je nodig hebt per fase
Onze handige, interactieve zwangerschapskalender helpt je om op een eenvoudige manier te berekenen hoeveel weken je nog verwijderd bent van je uitgerekende datum. Voer je uitgerekende datum in en bekijk advies over de supplementen die je nodig hebt in elke fase van je zwangerschap.
Zwangerschaps kalender
Welke voedingsstoffen heb je extra nodig?
"Supplementen zoals foliumzuur en ijzer spelen een cruciale rol in het voorkomen van geboorteafwijkingen en het ondersteunen van de bloedproductie van de moeder. Zonder deze voedingsstoffen kunnen belangrijke processen in de ontwikkeling van het kind worden verstoord." – Dr. Maria Makrides, hoogleraar Voeding en Gezondheid, South Australian Health and Medical Research Institute.
Usercase: Welke supplementen Sabina voorgeschreven kreeg tijdens haar zwangerschap
Sabina, een 33-jarige vrouw uit Etten-Leur, werd in haar eerste zwangerschap door haar gynaecoloog begeleid. Tijdens haar eerste controle werd haar medische geschiedenis doorgenomen en bloedonderzoek uitgevoerd om te bepalen welke supplementen ze nodig had om haar gezondheid en die van haar baby te ondersteunen. Hier is een overzicht van de supplementen die haar werden voorgeschreven:
Foliumzuur (voor en tijdens het eerste trimester)
Sabina kreeg het advies om vóór de zwangerschap te starten met foliumzuur en dit tot het einde van het eerste trimester te blijven nemen.
Vitamine D (gedurende de hele zwangerschap)
Vitamine D werd aanbevolen om de botontwikkeling van zowel Sabina als de baby te ondersteunen, vooral tijdens de wintermaanden met weinig zonlicht.
IJzer (tweede en derde trimester)
In het tweede trimester bleek Sabina een lichte bloedarmoede te hebben. Een ijzersupplement werd voorgeschreven om vermoeidheid tegen te gaan en de zuurstoftoevoer naar de baby te ondersteunen.
Omega 3 / DHA (derde trimester)
Aan het einde van het tweede trimester werd Omega 3 aanbevolen voor de hersenontwikkeling van de baby, omdat Sabina niet vaak vette vis at.
Sabina’s ervaring
Sabina volgde het advies van haar gynaecoloog en merkte dat de supplementen haar hielpen om vermoeidheid te verminderen. Mede dankzij het gebruik van de aangeraden supplementen verliep haar zwangerschap zonder complicaties en werd haar baby gezond geboren.
Samenvatting van Sabina's supplementen:
- Foliumzuur: Voorkomen van neurale buisdefecten (eerste trimester).
- Vitamine D: Botontwikkeling van moeder en baby.
- IJzer: Voorkomen van bloedarmoede (tweede en derde trimester).
- Omega 3: Ondersteuning van hersenontwikkeling (derde trimester).
Hoe voel je je vandaag tijdens je zwangerschap?
Energiek
Extra energie vandaag
Blij
Goede vibes
Ontspannen
Kalme dag
Productief
In de flow
Moe
Laag in energie
Gestrest
Veel spanning
Frustratie
Onrustig gevoel
Overweldigd
Te veel aan je hoofd
Bronnen:
- Vitaminesupplementen en voeding tijdens de zwangerschap
- Prenatale vitaminebehoeften
- Belangrijke voedingsadviezen tijdens de zwangerschap
Bekijk hier het grootste wetenschappelijke onderzoek ter wereld naar voedingssupplementen tijdens de zwangerschap, gepubliceerd door het National Center for Biotechnology Information (NCBI).
